Hỏi: Cháu nội tôi sau sinh được 8 tháng trên mặt xuất hiện nhiều mụn nước, đỏ ở hai bên má, đi khám bác sĩ chẩn đoán là chàm sữa. Vậy xin hỏi nguyên nhân, những biểu hiện và cách trị bệnh trên như thế nào?
Trả lời: Chàm sữa hay còn gọi là lác sữa là giai đoạn đầu của chàm thể tạng, bệnh có tính chất gia đình, có tiền căn cá nhân hay gia đình bị dị ứng, hen suyễn, viêm mũi dị ứng hay chàm thể tạng, nguyên nhân gây ra bệnh phức tạp, khó phát hiện được.
Bệnh thường xảy ra ở trẻ sau sinh đến 6 tháng tuổi, khỏe mạnh, vị trí thường ở mặt, hai bên má, đối xứng, có thể lan ra thân mình – tứ chi… Sang thương không có ở các lỗ tự nhiên như mắt, mũi, miệng. Bệnh khởi đầu là một hồng ban, sau đó có mụn nước, đỏ, nứt da, rịn nước, đóng mày và tróc vảy. Bệnh thường biến mất sau 2 – 4 tuổi, nếu vượt qua 4 tuổi mà chưa khỏi bệnh sẽ tiến triển kéo dài hay tái phát và trở thành chàm thể tạng.
Đây là một bệnh do cơ địa dị ứng, nên mục đích điều trị là nhằm bình thường hóa làn da, kéo dài khoảng thời gian lành bệnh, hạn chế tái phát, chứ không phải là điều trị khỏi hẳn. Vì vậy, trước một trẻ đang giai đoạn chàm sữa nhất là giai đoạn cấp thì không nên nhập viện vì môi trường bệnh viện có thể làm cho bé bị nhiễm trùng thêm. Không nên chủng ngừa nhất là đậu mùa vì có thể đưa đến bệnh mụn mủ dạng thủy đậu, có biểu hiện sốt cao, sẩn, mụn nước, bóng nước, trung tâm lõm, cuối cùng thành mụn mủ lõm ở giữa, quanh mụn mủ có quầng viêm đỏ, lành để lại sẹo như mặt rỗ. Không dùng kháng sinh liều cao để điều trị chàm sữa, trừ khi bội nhiễm, nhưng phải hết sức thận trọng vì dễ gây sốc phản vệ do dùng kháng sinh.
Bé cần được chăm sóc thật chu đáo, tránh để bé đổ mồ hôi ẩm ướt, giữ cho da luôn được khô và ẩm mịn bằng cách bôi các chất giữ ẩm hàng ngày, thường xuyên thay tã lót cho bé, ít nhất 3 lần trong ngày, tránh để lâu gây ẩm ướt do phân hay nước tiểu là yếu tố gây kích thích da sau khi phân hủy, thay quần áo sau khi tắm bé. Không cho bé ăn các thức ăn dễ dị ứng như trứng, đồ lên men, đậu phộng, cà chua, đồ biển… Giữ cho môi trường xung quanh bé không quá nóng, quá lạnh hoặc thay đổi nhiệt độ quá nhanh; đồng thời cũng giữ cho môi trường thoáng mát, không quá khô.
Nếu bé ngủ trong phòng máy lạnh thì nên để thêm một thau nước to nhằm cải thiện độ ẩm trong phòng; không dùng xà bông giặt đồ hoặc xà phòng tắm để tắm mà chỉ nên dùng các loại sữa tắm như: cetaphil, saforell, physiogel… Khi có các sang thương đang nổi đỏ hoặc rỉ dịch thì có thể bôi các loại thuốc dạng dung dịch có tính sát trùng nhẹ có màu như: milian, eosin… Đối với các sang thương khô da, đỏ da, tróc vẩy thì có thể bôi các loại kem chứa corticosteroid nồng độ thấp như eumovat và thoa trong một thời gian ngắn từ 5 – 7 ngày.
Tuyệt đối không dùng corticosteroid có hàm lượng cao dùng cho người lớn thoa cho bé vì sẽ gây teo da, mất màu da, nếu kéo dài có thể gây suy tuyến thượng thận. Nếu có da khô tăng sừng thì có thể dùng các loại mỡ chứa chất tiêu sừng như salicylic acid.
Trả lời: Chàm sữa hay còn gọi là lác sữa là giai đoạn đầu của chàm thể tạng, bệnh có tính chất gia đình, có tiền căn cá nhân hay gia đình bị dị ứng, hen suyễn, viêm mũi dị ứng hay chàm thể tạng, nguyên nhân gây ra bệnh phức tạp, khó phát hiện được.
Bệnh thường xảy ra ở trẻ sau sinh đến 6 tháng tuổi, khỏe mạnh, vị trí thường ở mặt, hai bên má, đối xứng, có thể lan ra thân mình – tứ chi… Sang thương không có ở các lỗ tự nhiên như mắt, mũi, miệng. Bệnh khởi đầu là một hồng ban, sau đó có mụn nước, đỏ, nứt da, rịn nước, đóng mày và tróc vảy. Bệnh thường biến mất sau 2 – 4 tuổi, nếu vượt qua 4 tuổi mà chưa khỏi bệnh sẽ tiến triển kéo dài hay tái phát và trở thành chàm thể tạng.
Đây là một bệnh do cơ địa dị ứng, nên mục đích điều trị là nhằm bình thường hóa làn da, kéo dài khoảng thời gian lành bệnh, hạn chế tái phát, chứ không phải là điều trị khỏi hẳn. Vì vậy, trước một trẻ đang giai đoạn chàm sữa nhất là giai đoạn cấp thì không nên nhập viện vì môi trường bệnh viện có thể làm cho bé bị nhiễm trùng thêm. Không nên chủng ngừa nhất là đậu mùa vì có thể đưa đến bệnh mụn mủ dạng thủy đậu, có biểu hiện sốt cao, sẩn, mụn nước, bóng nước, trung tâm lõm, cuối cùng thành mụn mủ lõm ở giữa, quanh mụn mủ có quầng viêm đỏ, lành để lại sẹo như mặt rỗ. Không dùng kháng sinh liều cao để điều trị chàm sữa, trừ khi bội nhiễm, nhưng phải hết sức thận trọng vì dễ gây sốc phản vệ do dùng kháng sinh.
Bé cần được chăm sóc thật chu đáo, tránh để bé đổ mồ hôi ẩm ướt, giữ cho da luôn được khô và ẩm mịn bằng cách bôi các chất giữ ẩm hàng ngày, thường xuyên thay tã lót cho bé, ít nhất 3 lần trong ngày, tránh để lâu gây ẩm ướt do phân hay nước tiểu là yếu tố gây kích thích da sau khi phân hủy, thay quần áo sau khi tắm bé. Không cho bé ăn các thức ăn dễ dị ứng như trứng, đồ lên men, đậu phộng, cà chua, đồ biển… Giữ cho môi trường xung quanh bé không quá nóng, quá lạnh hoặc thay đổi nhiệt độ quá nhanh; đồng thời cũng giữ cho môi trường thoáng mát, không quá khô.
Nếu bé ngủ trong phòng máy lạnh thì nên để thêm một thau nước to nhằm cải thiện độ ẩm trong phòng; không dùng xà bông giặt đồ hoặc xà phòng tắm để tắm mà chỉ nên dùng các loại sữa tắm như: cetaphil, saforell, physiogel… Khi có các sang thương đang nổi đỏ hoặc rỉ dịch thì có thể bôi các loại thuốc dạng dung dịch có tính sát trùng nhẹ có màu như: milian, eosin… Đối với các sang thương khô da, đỏ da, tróc vẩy thì có thể bôi các loại kem chứa corticosteroid nồng độ thấp như eumovat và thoa trong một thời gian ngắn từ 5 – 7 ngày.
Tuyệt đối không dùng corticosteroid có hàm lượng cao dùng cho người lớn thoa cho bé vì sẽ gây teo da, mất màu da, nếu kéo dài có thể gây suy tuyến thượng thận. Nếu có da khô tăng sừng thì có thể dùng các loại mỡ chứa chất tiêu sừng như salicylic acid.
